Disleksi Bir Hastalık mıdır? Çocuk Gelişimi Uzmanı Semanur Demir Cevapladı

Toprak Psikoloji ve Dil Konuşma Merkezi Çocuk Gelişimi Uzmanı Semanur Demir; Disleksi nedir, belirtileri nelerdir, nasıl tedavi edilir? Disleksi bir hastalık mıdır?  Konular hakkında bilgiler verdi.

Disleksi beynin çalışma biçimi ile ilgili bir sorundur ve öncelikle okuma zorluğu ile karakterize edilen bir öğrenme bozukluğudur. Disleksinin düşük zekayla ilgisi yoktur. Her ne kadar disleksi yaşam boyu süren bir durum olsa da teşhis konulduktan sonra tedavi edilebilir ya da düzeltilebilir. Toplumda teşhis konulmamış binlerce kişi bulunduğunu belirten Semanur Demir, ‘okul öncesi’, ‘okul çağı’ disleksiyi fark etmenin yöntemleri hakkında önemli konulara değindi.

Toprak Psikoloji ve Dil Konuşma Merkezi Çocuk Gelişimi Uzmanı Semanur Demir “Disleksi, kişinin mental geriliği olmamasına rağmen okuma, yazma ve dil becerilerinde problem yaşamasına sebep olan özel öğrenme bozukluğudur.

Disleksili (dislektik) çocuklar okuma ve yazmada güçlük çektiği için öğrenme düzeyinde arkadaşlarının gerisinde kalabilirler. Aynı zamanda anlama bozukluğu, beceriler arası çelişki, okurken harf ya da kelime atlama, kelimeleri değiştirerek okuma, rakamları karıştırma ve aşırı dikkatsizlik de disleksi – öğrenme güçlüğü belirtileridir.

Dislektik çocuklar okul derslerinde başarısız olmaları durumunda özgüvenlerini kaybedebilirler. Buna bağlı olarak diğer psikolojik problemler başlayabilir. Okumayı öğrenemeyip yaşıtlarının alay konusu olma ihtimalleri de -maalesef- vardır. Öte yandan, disleksili çocuklar çok ince düşünceli oldukları için, çevreden olumsuz etkilenmeleri ve karamsarlığa kapılmaları an meselesidir.

Anne, baba ve eğitmenler, disleksi konusunda bilinçli olmadıklarında okuma bozukluğu yaşayan çocuğu suçlayabilirler. “İstesen yaparsın, aklın hep kötü işlere çalışıyor, umursamıyorsun, yaramazsın” gibi sözler çocukta kalıcı hasarlara yol açabilir. Bu yüzden çocuk üzerinde sorumluluğu olan herkes disleksi ne demektir, okuma güçlüğü nasıl giderilir, dislektik çocuğa nasıl destek olunur, disleksi için neler yapılmalı ve benzeri konulara hakim olmalıdır.

Unutmayın, Disleksi Bir Zeka Geriliği Değil Algı Farklılığıdır

Kurumumuzda Disleksi Müdahale Süreci

Biz Toprak Psikoloji & Dil Konuşma Merkezi olarak, disleksi tanısı veya şüphesiyle kurumumuza başvuran her çocuğumuza ona özel bir müdahale programı oluşturuyoruz.

Bunun ilk adımı olarak çocuğumuza TILLS ( Bütünleşmiş Dil ve Okuryazarlık Becerileri Testi) bataryamızı uygulayarak disleksi’ye neden olabilecek 15 alt faktörü titizlikle değerlendiriyoruz. Bu test sonucunda çocuğun neden öğrenemediğini ve hangi alanlarda desteklenirse öğrenebileceğini belirleyerek müdahale planımızı oluşturuyoruz.

Müdahale planımızı oluştururken, eğer çocuğumuz okul çağında veya büyükse, seanslarımızı TÜRKÇE PREP standartlarına ve çocuğun bireysel ihtiyaçlarına göre yapılandırıyoruz.

Türkçe PREP Nedir?

PREP, (Emeritus) Prof. J. P. Das tarafından geliştirilmiş bir okumayı geliştirme programıdır. Temelleri PASS teorisinin eşzamanlı ve ardıl işlem özellikleri üzerine kurulmuştur. Okuma becerisinde özellikle bu iki işlem etkindir.  Okumayı ilk öğrenme döneminde ardıl işlem etkinken okuduğunu anlamanın daha çok eşzamanlı işlem ile bağlantılı olduğu belirtilmektedir. Tüm bu süreç boyunca, planlama, odaklanma ve dikkat doğrudan ele alınmasa da her etkinliği gerçekleştirmek için sürece mutlaka dahil edilmektedir. Dolayısıyla çocuk planlama, seçici dikkat ve odaklanma alanlarında da desteklenmektedir.

PREP, 4 adet Ardıl İşlem ve 4 adet Eşzamanlı İşlem etkinliğinden oluşmaktadır. Her etkinliğin hem Global hem de Köprü çalışmaları mevcuttur. Global çalışmalar okuma veya okuma becerisi gerektirmemektedir. Diğer yandan Köprü çalışmaları, bu stratejilerin okumayla ilişkilendirildiği çalışmalardır. Global ve Köprü çalışmaları da kendi içinde üç ayrı zorluk derecesine ayrılmıştır. Bu yapı sayesinde öğrenci, hem o alanda strateji üreterek ilerlemeyi öğrenmekte hem de her etkinlikte kendisine ait zorluk derecesinden başlayarak ilerleyebilmektedir. Öğrencinin, bu etkinlikleri yapabilmek için ürettiği stratejileri kullanarak o zorluğu aşması hedeflenmektedir. Bu nedenle PREP uygulamalarında eğitimcinin desteği minimum düzeyde tutulmaktadır. Amaç, öğrencinin kendi için en uygun stratejiyi keşfederek özümsemesi ve karşılaştığı diğer problemlerde kullanabilir hale gelmesidir.

Seanslar süresince kendi öğrenme stilini keşfeden, dikkat süresi ve görsel algı becerisi ilerleyen çocuk dil ve okuma yazma becerilerinde de kademe kademe ilerleme göstermektedir” diye belirtti.